Analitik Çerçeve, Kapsam, Tanımlar ve Sınıflamalar
A) İŞ KAYITLARI
Kapsam
Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'ya katkıda bulunan ve NACE Rev. 2'ye göre O, T, U kısımları ile 6810, 6820 ve 6832 sınıfındaki girişimlerden, referans dönem içinde ciro değeri 0 olanlar, kapsam dışındadır. Tanım
İş Kayıtları'ndan elde edilen demografik göstergelerin (doğum, ölüm, vb.) hesaplanmasında Eurostat ve OECD tarafından belirlenen tanımlar benimsenmiştir. İş Kayıtları: Yasal olarak devlet tarafından kayıt altına alınan ve ekonomik faaliyeti ile Gayri Safi Yurtiçi Hasıla’ya katkıda bulunan tüm birimlerin; adres, kimlik, tabakalama değişkenleri ve demografik bilgilerinin, idari kayıtların kullanılması ile Avrupa Birliği yönetmelikleri tarafından belirtilen birim ve sınıflandırma tanımlarına uygun olarak, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından güncel yapıda tutulduğu bir sistemdir. İşveren Girişim: Herhangi bir referans yılda en az bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri ifade eder. Doğum: İşveren girişimin t referans yılı için doğumu, t-1 ve t-2 yıllarında aktif olmayıp t yılında en az bir ücretli çalışanı ile aktif olan veya t-1 ve t-2 yıllarında aktif olup herhangi bir ücretli çalışanı olmayan ve t yılında en az bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri ifade etmektedir. Ölüm: İşveren girişimin t referans yılı için ölümü, t+1 ve t+2 yıllarında aktif olmayıp t yılında en az bir ücretli çalışanı ile aktif olan veya t+1 ve t+2 yıllarında aktif olup herhangi bir ücretli çalışanı olmayan ve t yılında en az bir ücretli çalışanı ile aktif olan girişimleri ifade etmektedir. Hayatta Kalma: t yılında yeni doğan işveren girişimlerden, t+1 yılında en az bir ücretli çalışanı ile aktif olan işveren girişimleri ifade etmektedir. Kuruluş Yılı: İş Kayıtları'nda bir girişimin kuruluş yılı, üretim faktörlerinin bir araya getirilerek ekonomik faaliyetin gerçekleştirilmesine başlamak üzere, Gelir İdaresi Başkanlığı sicil kayıtlarında aktif konuma gelmesi ile belirlenmektedir. Kapanan ve sonra yeniden aktif hale gelen girişimlerin kuruluş yılı, son aktif olduğu yıldır. Büyüklüğüne (Ücretli Çalışan Sayısına) Göre Sahibi Kadın Olan Girişimlerin Oranı: Oranlar sadece hukuki durumu gerçek kişi (ferdi mülkiyet) olan girişimler için hesaplanmıştır. 'Toplam' sütununun hesaplanmasına ücretli çalışan sayısı 0 olan girişimler dahil edilmemiştir. Sınıflamalar
Faaliyet sınıflaması Nace Rev. 2’dir.
B) HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ
Türkiye İstatistik Kurumu tarafından 1988 yılından itibaren düzenli olarak uygulanmakta olan Hanehalkı İşgücü Anketi istihdam edilenlerin; iktisadi faaliyet, meslek (ya da tuttuğu iş), işteki durum ve çalışma süresi, işsizlerin ise; iş arama süresi ve aradıkları meslek (ya da iş) ve benzer özellikleri hakkında bilgi derlemek amacıyla uygulanmakta olup, ülkedeki işgücü piyasasının özellikleri hakkında bilgi veren (arz yönüyle) temel veri kaynağıdır. Tanımlar:
İstihdam: Aşağıda yer alan işbaşında olanlar ve işbaşında olmayanlar grubuna dahil olan kurumsal olmayan çalışma çağındaki tüm nüfus istihdam edilen nüfustur. İşbaşında olanlar: Yevmiyeli, ücretli, maaşlı, kendi hesabına, işveren ya da ücretsiz aile işçisi olarak referans dönemi içinde en az bir saat bir iktisadi faaliyette bulunan kişilerdir.
İşbaşında olmayanlar: İşi ile bağlantısı devam ettiği halde, referans haftası içinde çeşitli nedenlerle işinin başında olmasa da kendi hesabına ve işverenler istihdamda kabul edilmektedir.Ücretli ve maaşlı çalışan ve çeşitli nedenlerle referans döneminde işlerinin başında bulunmayan fertler; ancak 3 ay içinde işlerinin başına geri döneceklerse veya işten uzak kaldıkları süre zarfında maaş veya ücretlerinin en az % 50 ve daha fazlasını almaya devam ediyorlarsa istihdamda kabul edilmektedir. Bununla birlikte, referans haftası içinde "1 saat" bile çalışmamış olan ücretsiz aile işçileri ve yevmiyeliler istihdamda kabul edilmemektedir.
Üretici kooperatifi üyeleri, bir iş ya da meslekte bilgi veya beceri kazanmak amacıyla belirli bir menfaat (ayni ya da nakdi gelir, sosyal güvence, yol parası, cep harçlığı vb.) karşılığında çalışan çıraklar ve stajyer öğrenciler de istihdam halinde olanlar kapsamına dahil edilmektedirler. İşteki durum: İstihdam edilen ve daha önce bir işte çalışmış olanlar, Uluslararası İşteki Durum Sınıflamasına (ICSE,1993) uygun olarak sınıflandırılmakta ve yayımlanmaktadır. Ücretli, maaşlı veya yevmiyeli: Bir başkasının işinde ayni (mal) ya da nakdi (para) bir gelir elde etmek amacıyla düzenli nitelikteki işlerde veya düzensiz ve süreksiz olarak (yevmiyeli, mevsimlik işçi vb.) çalışanlardır. İşveren: Kendine ait bir iş/işyeri olan ve bu işyerinde en az bir ücretli veya yevmiyeli eleman çalıştıran kişidir. Kendi hesabına: İşinde, tarlasında, bağında, bahçesinde, dükkanında, yazıhanesinde, imalathanesinde, tamirhanesinde vb. yerlerde tek başına veya ücretsiz aile fertleri ile birlikte (yanında ücretli veya yevmiyeli kişi çalıştırmaksızın) ayni (mal) ya da nakdi (para) olarak gelir elde etmek için çalışanlar bu tanıma girmektedir. Ücretsiz aile işçisi: Aynı hanede yaşayan birisi tarafından işletilen (sahip olunan) ve piyasaya yönelik faaliyet gösteren işletmelerde çalışan, işletmenin ortağı konumunda olmayan ve bu faaliyetleri karşılığına ücret şeklinde bir gelir elde etmeyen kişilerdir. Bazı durumlarda, arada akrabalık bağı olmak kaydıyla, bir hanehalkı ferdi, farklı bir hanede yaşayan bir akrabasına ait işyerinde de ücretsiz olarak çalışıyor olabilir. Eğitim durumu: 6 ve yukarı yaştaki tüm fertlerin eğitim durumları hakkındaki bilgiler Uluslararası Standart Eğitim Sınıflamasına (ISCED,2011) uygun olarak sınıflandırılmıştır.
Okur yazar olmayanlar
Lise altı eğitimliler
Okuma yazma bilip bir okul bitirmeyenler
İlkokul
İlköğretim
Ortaokul veya mesleki ortaokul
Genel lise
Mesleki veya teknik lise
Yükseköğretim
Yüksekokul
Üniversite
Master ve doktora Sınıflamalar:
Araştırmada, hem istihdam halinde olanlar, hem de referans döneminde çalışmadığı halde daha önce bir işte çalışmış olanlar ekonomik faaliyet, işteki durum ve eğitim durumuna göre sınıflandırılmaktadır. Uluslararası ve bölgesel yönerge: Uygulanmaya başlandığı tarihten itibaren, tanım ve kavramlar açısından uluslararası standartların takip edildiği hanehalkı işgücü anketlerinde, Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) ve Avrupa Birliği İstatistik Ofisi (EUROSTAT)’ın norm ve standartları uygulanmaktadır.
Verinin kapsamı
A) İŞ KAYITLARI Verinin kapsamı
İş Kayıtları yıllık çerçeveleri
B) HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ Verinin kapsamı; Kapsanan kişiler: Ankette, Türkiye Cumhuriyeti sınırları içinde yaşayan hanelerde bulunan tüm kişiler kapsanmaktadır. Ankette okul, yurt, otel, çocuk yuvası, huzurevi, hastane ve hapishanede bulunanlar ile kışla ve ordu evlerinde ikamet edenler kapsanmamaktadır. Coğrafi kapsam: Türkiye genelinde her yerleşim yeri örnek seçimi için kapsama dahil edilmiştir.
Hesaplama Kuralları
A) İŞ KAYITLARI
Hesaplama Kuralları
İş Kayıtları'ndan elde edilen demografik göstergelerin (doğum, ölüm, vb.) hesaplanmasında Eurostat ve OECD tarafından belirlenen tanımlar benimsenmiştir. Doğum Oranı: İşveren girişimlerin doğum sayısının, aktif tüm işveren girişim sayısına oranıdır. Yeni Doğan İşveren Girişimlerin İstihdam Yaratma Oranı: Yeni doğan işveren girişimlerin yarattığı istihdamın, doğduğu yıldaki toplam istihdama oranıdır. Ölüm Oranı: İşveren girişimlerin ölüm sayısının, aktif tüm işveren girişimlerin sayısına oranıdır. Ölen İşveren Girişimlerin İstihdam Kaybındaki Oranı: Ölen işveren girişimler nedeniyle kaybedilen istihdamın, ölüm yılındaki toplam istihdama oranıdır. Hayatta Kalma Oranı: t yılında doğup t+1 yılında hayatta kalan işveren girişimlerin sayısının, t yılında doğan tüm işveren girişimlerin sayısına oranıdır. Hayatta Kalanların İstihdamdaki Oranı: t yılında doğup t+1 yılında hayatta kalan işveren girişimlerin istihdamının, t yılında doğan tüm işveren girişimlerin toplam istihdamına oranıdır. Kuruluş Yılı: İş Kayıtları'nda bir girişimin kuruluş yılı hesaplanırken, kapanan ve sonra yeniden aktif hale gelen girişimlerin kuruluş yılı, son aktif olduğu yıldır. Büyüklüğüne (Ücretli Çalışan Sayısına) Göre Sahibi Kadın Olan Girişimlerin Oranı: Oranlar sadece hukuki durumu gerçek kişi (ferdi mülkiyet) olan girişimler için hesaplanmıştır. 'Toplam' sütununun hesaplanmasına ücretli çalışan sayısı 0 olan girişimler dahil edilmemiştir.
B) HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ
Hesaplama kuralları; Örnekleme yöntemi: Hanehalkı İşgücü Araştırmasında iki aşamalı, tabakalı küme örneklemesi yöntemi kullanılmıştır. Ardışık iki dönem arası ve ardışık iki yılın aynı dönemlerinde adres bazında %50 çakışma sağlayacak şekilde rotasyon kalıbı oluşturulmuş ve her dönemde 8 alt örnek kullanılmıştır. Çalışmanın tasarımında her dönemde uygulama yapılacak örneklem genişliği haftalara eşit olarak dağıtılmıştır. Anketin 2014 yılı itibariyle dönemlik örnek hacmi 44.000 hanehalkıdır. Örnek hacminin belirlenmesi aşamasında Eurostat 577/98 nolu regülasyon temel alınmıştır. Çalışmanın tasarımında 2014 yılı idari bölünüşü dikkate alınmıştır. Çalışmanın dönemsel olarak tahmin boyutu Türkiye toplamı, yıllık olarak ise İBBS Düzey 2’ dir. Ağırlıklandırma: Örnekleme sonucu elde edilen veri setinden kitleyi temsil edecek değerlere ulaşabilmek için ağırlıklandırma işlemi gerçekleştirilir. Çalışmada nihai ağırlıklara ulaşırken seçim kriterine bağlı olarak tasarım ağırlıkları hesaplanmış; cevapsızlık düzeltmesi ve dışsal dağılım kontrolleri yapılmıştır. Ağırlıklandırmada dışsal kontrol olarak yaş grubu, cinsiyet, İBBS Düzey 2, kır-kent ve hanehalkı büyüklüğü bilgileri esas alınmıştır.
Temel Veri Kaynaklarının Niteligi
A) İŞ KAYITLARI
Temel Veri Kaynaklarının Niteliği
İdari kayıtlar ve Türkiye İstatistik Kurumu tarafından gerçekleştirilen araştırmalardır.
B) HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ
Temel veri kaynağının niteliği; Veri kaynakları: Veriler, belirlenen örnekleme yöntemine göre seçilen hanehalklarından derlenmektedir. Hanehalkı İşgücü Anketlerinde kullanılan istatistiki birim “hanehalkları”dır. Hanehalkında bulunan tüm fertlere ilişkin demografik bilgiler (yaş, cinsiyet, eğitim durumu, hanehalkı reisine yakınlık) alınmaktadır. İşgücü durumunun tespitine yönelik sorular ise 15 ve daha yukarı yaştaki fertlere sorulmaktadır.
Derleme uygulamaları
A) İŞ KAYITLARI
Derleme uygulamaları
Başta Gelir İdaresi Başkanlığı Sicil Kayıtları olmak üzere, Sosyal Güvenlik Kurumu ve diğer idari kayıtlardan elde edilen verilerle birlikte, Türkiye İstatistik Kurumu tarafından gerçekleştirilen araştırmalar yoluyla derlenen girişim bilgileridir.
B) HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ
Derleme uygulamaları; Veri toplama şekli: Anket, anketörler tarafından yüzyüze görüşme yöntemi ile uygulanmakta ve veriler alan uygulaması esnasında doğrudan dizüstü bilgisayarlara kaydedilmektedir (Bilgisayar destekli kişisel görüşme yöntemi).
Revizyonlar
Bu haber bülteni kapsamında üretilen istatistikler için 2017 yılında revizyon öngörülmemektedir. Revizyon olması durumunda kamuoyu ile paylaşılacaktır.
Diger konular
B) HANEHALKI İŞGÜCÜ İSTATİSTİKLERİ
Diğer konular; Veri mevcudiyeti: Anket 1988 yılından itibaren uygulanmaktadır. 1988-1999 yılları arasında yılda iki kez (Nisan ve Ekim aylarının son haftası referans alınarak) uygulanan anket, 2000 yılından itibaren aylık larak uygulanmaktadır.Anket sonuçları 2000-2003 yılları arasında dönemsel (yılda 4 kez) olarak açıklanmış olup, 2005 yılı Ocak ayından itibaren hareketli üçer aylık dönem verileri esas alınmak suretiyle her ay yayımlanmaktadır. Bu seride ilgili üç aylık dönemin ağırlıkları, dönem ortası aya ilişkin nüfus projeksiyonları esas alınarak hesaplanmakta olup, ifade kolaylığı açısından tahminler de dönem ortası ay adıyla ifade edilmektedir. Bu kapsamda açıklanmakta olan, Şubat, Mayıs, Ağustos ve Kasım ayı haber bültenleri, 2000 yılından itibaren yayınlanmakta olan dönemsel sonuçlarla tamamen karşılaştırılabilir niteliktedir. 2014 yılından itibaren yeni seriye başlanmış olup, bu seri ile 2014 öncesi yayınlanan sonuçlar karşılaştırılabilir nitelikte değildir.
Sürekli anket uygulaması ile birlikte, her dönemde ilgili ayların içinde kapsanan 13 hafta dikkate alınmaktadır.
Sitemizin ideal görünümü için tarayıcınızın güncel sürümünü kullanmanızı öneririz.